Di tích khảo cổ quốc gia Thành An Thổ - Thành An Thổ nằm ở thôn An Thổ, thuộc xã An Dân, huyện Tuy An, được xây dựng vào năm 1832 và hoàn thành khoảng 1836, là trung tâm hành chính của chính quyền phong kiến ở Phú Yên là vùng đất với những quán hải sản tươi ngon tại đầm ô loan như quán hải sản đầm ô loan (Hải sản phước nguyệt).



Tại An Thọ, ở phần dưới của sông Cái, là một vùng đất màu mỡ giàu đất phù sa đã sinh sống trong một thời gian dài. Đây cũng là một nơi tốt cho giao thông. Trước đây, đường Thiên Lý đi từ phía bắc qua An Thọ, qua cầu cảng Cây Dừa rồi về phía nam. Đường thủy từ An Thọ đến sông Cái dẫn về phía đông đến Vịnh Tiên Châu và Vịnh Xuân Đài và quay về phía tây đến các khu vực rộng lớn ở phía tây Phú Yên và một số tỉnh miền trung.

Sau năm 1885, thực dân Pháp chiếm toàn bộ lãnh thổ của đất nước chúng ta, sau đó họ thành lập các bộ trưởng ở các tỉnh miền trung. Đại sứ quán Pháp ở Phú Yên nằm ở Lâm Đồng, trên Vịnh Xuân Đài, cách An Thọ khoảng 10 km về phía bắc. Vì vậy, chuyển vào năm 1888, trụ sở của Phú Yên từ An Thọ đến Vũng Lâm tại Đại sứ quán Pháp. Nhưng chỉ ở đây khoảng một năm, sau đó trở về An Thọ. Năm 1899, chi nhánh Phú Yên chuyển từ An Thọ đến Long Bình, nay thuộc thị trấn Sông Cầu nơi có những quán hải sản tươi ngon như quán hải sản đầm ô loan (Hải sản phước nguyệt).

Sau năm 1899, khi Sở Phú Yên chuyển sang sông Cầu, An Thọ tiếp tục giữ vai trò của thủ đô Tuy An. Khoảng năm 1939, thành phố Tuy An chuyển đến một nơi khác, vai trò lịch sử của An Thọ đã kết thúc.

Giữa năm 1901 và 1906, Trần Văn Phổ (một người họ hàng của Trần Phú) đến thăm Tuy An. Ông Trần Phú - Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam sinh ngày 1 tháng 5 năm 1904.

Trải qua những thăng trầm của lịch sử An An vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay chỉ còn lại những tàn dư mờ nhạt. Những tàn tích của kiến trúc ở An Thọ rất ít. Phần lớn An Thọ hiện là khu dân cư, công trình công cộng và đất nông nghiệp. Các công trình phụ trợ xung quanh khu vực An Thọ chỉ tồn tại ở dạng tàn tích. An An Thọ và nhiều thành phố cổ khác ở Việt Nam, không còn hoạt động như một trung tâm hành chính, đã nhanh chóng chuyển từ thành phố này sang một ngôi làng khác. Nhưng đằng sau sự yên tĩnh của ngôi làng vẫn còn nhiều dấu ấn về lịch sử và văn hóa của một đất nước, mà chỉ dần dần làm rõ những giá trị mới này trong nghiên cứu.

105 năm sau sự ra đời của Bí thư thứ nhất của đảng và 173 năm để Tho, mà đóng một vai trò quan trọng trong lịch sử của Phú Yên, con dấu cũ vẫn còn đó như một lời nhắc nhở của các thế hệ. Hôm nay và ngày mai, biết và bảo tồn các giá trị lịch sử của cha bạn. Trên đường phố An Thọ ngày nay, chúng tôi cảm thấy bình yên trong mọi ngôi nhà, ở mọi ngõ ngách của làng, tốc độ lan tỏa khắp cảnh quan. Đặc biệt là trong số những người An Thọ, Phú Yên thường biết rằng niềm tự hào hơn ở An Thọ cổ đại là, càng có nhiều vinh dự để bảo tồn An Thổ cho ngày hôm nay và ngày mai.

Hãy tham quan di tích nổi tiếng cổ đại này và đừng quên thưởng thức hải sản tươi ngon tại quán hải sản đầm ô loan (Hải sản phước nguyệt) khi ghé du lịch tại Phú Yên nhé: https://www.phuocnguyetseafood.com/