Nacuminlà tinh bột nghệ một loại thực phẩm vào món ăn , thực phẩm chức năng uống trực tiếp , loại thuốc rất phổ biến ở Việt Nam , từ cùng đồng bằng tới miền núi. Nhất là ở một số vùng miền núi như Hà Giang và Lai Châu , nghệ là những cây “dại” mọc chiếm chỗ của ngô , sắn trên ruộng ở đồi núi , nhưng đồng bào dân tộc không vứt bỏ nó vì chính cây , lá và cả “củ” nghệ nữa , khi thối rữa lại chính là nguồn phân bón nương rất tốt.
Nghệ có hai loại “củ” , củ chính là thân rễ của nó , “củ cái” sẽ phát triển lên thành cây và hoa màu vàng , có khả năng tồn tại từ 2 đến 3 năm tuổi cây và hoa rồi lụn. “Củ con” là những nhánh mọc ra hàng năm rất dễ thối hỏng khi bị ẩm ướt.
Nghệ được thu hoạch vào mùa đông khi lá bắt đầu lụn , còn nếu trồng ở vườn nhà hay chậu cảnh , khi cần bạn cứ bới đất lấy một đôi nhánh cũng không sao.
Nghệ có tên khoa học là Cureuma longa.L thuộc họ Gừng ( Zingiferaceae ). Đông Nườm nượp Y dùng nghệ với tên khương hoàng ( thân rễ ) và uất kim ( củ nghệ ). Từ cổ xưa nghệ đã được sử dụng là một loại dược chất quý để chữa bệnh.
Người xưa nghiền nghệ ra thành bột nghệ vàng để làm thuốc
Theo y khoa cổ truyền , khương hoàng ( thân rễ nghệ ) có vị đắng cay , mùi thơm , hắc , tính ấm có hiệu quả khơi thông kinh mạch , giúp thông mũi , liền da… Nghệ và bột nghệ còn là thực phẩm giúp trị mụn nám. Bột nghệ sắc cùng với các loại dược chất khác có tác dụng: chữa hành huyết , dùng chữa kinh nguyệt không đều , bế kinh , đau bụng kinh , đầy bụng , tức ngực , khó thở , đau vùng hạ sườn phải , … sản phụ đẻ máu hôi không ra hết , huyết ứ gây đau bụng.
Ngoài ra , bột nghệ có khả năng bôi ngoài thân thể như: Giã đắp vào những vết thương bầm dập , ung độc , … đỡ đau hoặc đã lở loét không lành.
Đặc biệt nghệ có hiệu quả chữa viêm loét bao tử rất tốt lại vừa có khả năng làm đẹp da cho chị em phụ nữ , có khả năng làm theo cách sau:
Nghệ tươi 20-30g ( củ cái càng tốt ) bẻ vỡ , gãi dập vắt lấy nước hoặc xay vụn. Mật ong 5-10g , khoảng một thìa cà phê ( 5g ) hay một thìa canh ( 10g ) hấp vào nồi cơm ăn hằng ngày vào lúc 10 giờ sáng hoặc 10 giờ tối ( trước đi ngủ ) hay khi bao tử rỗng. Bài thuốc này không những làm hết viêm loét bao tử mà còn giúp thông ứ , hành huyết , … chị em uống liên tiếp từ 3-6 tháng , da dẻ trơn nhẵn , nước da sáng bóng rất đẹp , lại thêm hành kinh đều , máu đỏ , hết đau bụng , đầy hơi: ăn ngủ tốt. Và nhất là không gây béo phì.
Bột nghệ khô 5-10g. Mật ong một thìa cà phê ( 5g ) , nước ấm 100ml pha uống vào lúc đói cũng rất hay.
Ở thị trường có bán viên nghệ mật ong chữa bao tử cũng rất tốt.